"Tamamı GAİN App'te / Yuval Noah HARARi röportajı/ "İnsanlık 100 yıl içinde yok olacak..."

Çınar OSKAY: Eric Hobsbown tarihi farklı çağlara bölüyor. Bu çağlara devrim çağı, endüstri çağı, imparatorluklar çağı ve son olarak 20. yy.'a aşırılıklar çağı adını veriyor. Bu çağa bir isim vermeniz gerekseydi siz ne derdiniz?

Yuval Noah HARARİ: Güzel soru;) Bilgi çağı ya da hack çağı derdim. Çünkü günümüzde dünyayı kontrol etmek için bilgi ve veri akışını kontrol etmemiz gerekiyor. Dünyayı kontrol etmenin anahtarı burada yatıyor. Daha önce de söylediğim gibi tarihte ilk kez insanları hacklemek için yeterli bilgiye sahibiz. Bu da yeni ekonominin ve yeni siyasal sistemlerin temelini oluşturuyor. Ve nihayetinde bu durum insanların bedenlerini ve beyinlerini değiştirerek kendilerini geliştirmesinin temelini oluşturacak. Bunu yapabilmek için öncelikle bedeni ve beyni hacklemek gerekiyor. Şu anda dünyanın en önemli sorunu bu.

Çınar OSKAY: İlk dönem modern eleştirmenler modernliğin, hem olumlu hem olumsuz anlamda neler getirebileceğini biliyordu. Örneğin, Marshall Berman "katı olan her şey buharlaşıyor." demiş. Bu günümüzde çok değerli bir söylem. Peki günümüzde böylesine belirsiz bir durumda dünyadan kopmamak mutlu kalmak ya da olan bitenle daha güçlü mücadele etmek için ne yapmamızı önerirsiniz?

Yuval Noah HARARİ: Genel olarak başkaları sizi hacklemeden önce sizin kendinizi hackleminizi öneririm. Bir yarışın içindesiniz. Tarih boyunca felsefecilere, azizlere, peygamberlere ne yapmanız gerektiğini sorduğumuzda hepsi "kendini tanı, her şeyin nahtarı bu." demiştir ki bu her zaman doğruydu ama hiç bu kadar acil olmamaıştı. Sokrates'in de, Buda'nın da ya da Hz. Muhammed zamanında da kendini anlatmak ya da zihninizi hecklemek için çaba göstermezseniz başka kimse bunu yapamazdı. Yani hayatta bir şeyleri kaçırıyor olsanız da nispeten daha güvendeydiniz. Ama artık gerçek bir rekabet var. İkimiz konuşurken bile bu büyük şirketler bize dair veriler toplamaya ve bizi hacklemeye çalışıyor. Eğer onlar sizi, sizin kendinizi hecklemeden önce hacklerse, sizi kendinizi tanıdığınızdan daha iyi tanırlarsa oyun bitti demektir. Sizi her şekilde tahmin, kontrol ve manipule edebilirler. Bunu yapmaya çalışmalarına engel olamazsınız, yapacağınız tek şey onlardan daha hızlı koşmaktır. Kendiniz daha iyi tanımak. Pratik anlamda bu, şu demek oluyor: Birisi sizin zaten bir zaafınız olduğunu belirli bir gruptan nefret ettiğinizi ya da belirli bir grup insandan korktuğunuzu bilirse size sahte haberler göstererek sizi manipule etmenin kolay olduğunu biliyor demektir. Eğer kendinize dair bu durumun farkında olursanız kendinizi koruyabilirsiniz. Evet bu gruptan nefret etmeye meyilliyim o yüzden bu haberlere karşı çok daha dikkatli olmalıyım diyebilirsiniz. Bu yapılabilecek en iyi savunmadır.

Çınar OSKAY: Peki kendimizi nasıl daha iyi tanıyabiliriz?

Yuval Noah HARARİ: Bunun pek çok yolu var. Ben meditasyon yapıyorum. Bazıları sanatı kullanıyor. İki hafta boyunca dağlarda yürüyüş yapıyorlar. Spor yapıyorlar, psikoterapi görüyorlar. Bunu yapmanın pek çok yolu var. Her insan farklı yöntemlerden verim alabiliyor ama sizin için hangisi daha iyiyse ona zaman ayırın. Üstelik bunu çabukça yapın, çünkü büyük rekabet var. Tabi toplu olarak da harekete geçmemiz gerekiyor. Vatandaşlar, müşteriler, bireyler olarak bir araya gelerek sektörleri düzenlemeli, hükümetin üzerinde belirli kontrol ve denetimler uygulamalı. Birey olarak kendinizi koruyabilirsiniz ama toplumu değiştiremezsiniz. Ama organize bir şekilde çalışan 50 kişi, kendi başına çalışan 500 kişiden çok daha fazlasını başaracak güce de sahiptir. Yani hangi amacı kendinize yakın görüyorsanız sosyal, siyasi ya da ne olursa en iyi yol bir organizasyona katılıp söz konusu amaç uğruna diğer insanlarla birlikte çalışmaktır."